‘มะเร็งปอด’ ปัญหาใหญ่ อาการ สาเหตุ และวิธีการรักษามะเร็ง

มะเร็งปอด เป็นอีกหนึ่งโรคที่เป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้น ๆ ของประชากรไทยทั้งชายและหญิง มีสาเหตุหลัก ๆ มาจากการสูบบุหรี่ หรือการสูดดมควันบุหรี่มือสอง เนื่องจากการสูบบุหรี่ กลายเป็นกิจกรรมที่ทำเพื่อผ่อนคลาย และได้รับความนิยมในคนหลายกลุ่ม ทำให้คนเหล่านั้น ไม่ได้ตระหนักถึงความอันตรายที่จะตามมาในอนาคต จากกิจกรรมที่พวกเขาทำทุกวัน โดยวันนี้ เครือพริ้นซิเพิล เฮลท์แคร์ จะมาแบ่งปันเนื้อหาสาระดี ๆ เกี่ยวกับอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากมะเร็งปอด ให้ทุกคนได้ทราบกัน

มะเร็งปอด คืออะไร ?

‘มะเร็งปอด’ เกิดจากการเจริญเติบโตที่ผิดปกติอย่างรวดเร็ว และกลายเป็นกลุ่มก้อนของเซลล์ที่ผิดปกติ ซึ่งมักถูกตรวจวินิจฉัยพบ เมื่อมีขนาดใหญ่ มีจำนวนมาก หรือแพร่กระจายไปตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกายแล้ว โดยมะเร็งปอด สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ชนิด ตามขนาดของเซลล์ ได้แก่:

• มะเร็งปอดชนิดเซลล์เล็ก: เซลล์จะเจริญเติบโตและสามารถแพร่กระจายได้รวดเร็วกว่ามะเร็งปอดชนิดไม่ใช่เซลล์เล็ก เป็นเหตุให้ผู้ป่วยเสียชีวิตได้อย่างรวดเร็ว การรักษาโดยมากสามารถทำได้โดยการใช้ยาหรือฉายรังสี
• มะเร็งปอดชนิดไม่ใช่เซลล์เล็ก: พบได้บ่อยกว่ามะเร็งปอดชนิดเซลล์เล็ก โดยมะเร็งปอดชนิดนี้สามารถแพร่กระจายได้ช้ากว่า และสามารถรักษาให้หายได้โดยการผ่าตัดหากถูกตรวจวินิจฉัยพบตั้งแต่เนิ่น ๆ

มะเร็งปอด มีสาเหตุมาจากอะไร

ปัจจุบัน เรายังไม่สามารถระบุสาเหตุที่ชัดเจนที่นำไปสู่การเกิดโรคมะเร็งปอดได้ อย่างไรก็ตาม มีหลายปัจจัยที่สามารถเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดมะเร็งปอดได้ เช่น:

• การสูบบุหรี่: ผู้ที่สูบบุหรี่ มีความเสี่ยงเป็นมะเร็งปอดมากกว่าผู้ที่ไม่สูบบุหรี่ถึง 10 - 30 เท่า เนื่องจากสารในบุหรี่สามารถทำลายเซลล์ปอด ทำให้เกิดความผิดปกติของเซลล์
• มลภาวะในสิ่งแวดล้อม และสารพิษต่าง ๆ: ควันบุหรี่มือสอง สารหนู รังสี และสารเคมีอื่น ๆ เป็นต้น
• ช่วงวัย: ความเสี่ยงของการเกิดโรคมะเร็งปอดเพิ่มขึ้นตามอายุ โดยผู้ที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไป จะมีความเสี่ยงในการเป็นโรคมะเร็งปอดมากขึ้น
• คนในครอบครัวมีประวัติป่วยเป็นมะเร็งปอด: ผู้ที่มีพ่อแม่เป็นโรคมะเร็งปอด มีความเสี่ยงต่อการเป็นโรคมะเร็งปอดแม้ไม่ได้สูบบุหรี่

มะเร็งปอด มีอาการแสดงอย่างไร ?

ในระยะเริ่มต้น มะเร็งปอด มักจะไม่แสดงอาการ แต่จะมีอาการที่สังเกตได้เมื่อโรคลุกลามแล้ว ได้แก่:

• มีอาการไอเรื้อรัง (ไอแห้ง หรือไอมีเสมหะ) ไอมีเลือดปน
• หายใจสั้น หรือหายใจมีเสียงหวีด
• เจ็บบริเวณหน้าอกตลอดเวลา
• ติดเชื้อในปอดบ่อย ๆ
• เหนื่อยง่าย หรือรู้สึกเหนื่อยตลอดเวลา
• น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ

มะเร็งปอด สามารถรักษาได้อย่างไร ?

• การผ่าตัด: เพื่อผ่าเอาก้อนมะเร็งที่ปอดและต่อมน้ำเหลืองที่ช่องอกออกให้หมด เป็นวิธีการที่โดยทั่วไปจะไม่ใช้ในการรักษามะเร็งปอดชนิดเซลล์เล็ก
• การฉายรังสี: เป็นการใช้พลังงานรังสีที่มีความเข้มข้นฉายไปยังตำแหน่งของเซลล์มะเร็งเพื่อทำลายกลุ่มก้อนเซลล์มะเร็งนั้น วิธีนี้สามารถใช้เพื่อควบคุมการลุกลามของมะเร็งเฉพาะจุด ใช้เวลาไม่นาน และไม่ทำให้เจ็บปวด แต่อาจมีผลข้างเคียง เช่น ระคายเคืองผิวหนัง หรือมีอาการอ่อนเพลีย เบื่ออาหาร
• การใช้ยาภูมิคุ้มกันบำบัด: เป็นวิธีการส่งเสริมให้ภูมิคุ้มกัน ระบบการทำงานของภูมิคุ้มกัน การตรวจจับและการทำลายเซลล์มะเร็งมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
• การให้ยาเคมีบำบัด: เป็นการใช้ยากำจัดและยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งที่มีอยู่ทั่วร่างกาย 
• การรักษาแบบเฉพาะเจาะจง: เป็นการรักษาโดยการใช้ยาที่ออกฤทธิ์เฉพาะเจาะจงต่อเซลล์มะเร็ง โดยไม่ส่งผลต่อเซลล์ปกติ ไม่ทำให้เกิดอาการข้างเคียง
• การรักษาด้วยการผสมผสาน: โดยทั่วไปแล้ว การรักษามะเร็ง อาจใช้มากกว่าหนึ่งวิธีขึ้นไปเพื่อให้เกิดการรักษาที่มีประสิทธิภาพสูงสุด โดยขึ้นกับอาการ และระยะของโรค

มะเร็งปอด สามารถป้องกันได้อย่างไร ?

• ลดหรือเลิกสูบบุหรี่ และเลี่ยงการอยู่ใกล้ชิดผู้ที่สูบบุหรี่
• เลี่ยงสถานที่ที่มีมลพิษทางอากาศสูง อยู่ในที่ ๆ มีอากาศบริสุทธิ์
• ตรวจสุขภาพร่างกายอย่างสม่ำเสมอ
• ออกกำลังกาย และรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เพื่อให้ร่างกายแข็งแรง

ตรวจคัดกรองเมื่อมีความเสี่ยง รู้ก่อน รักษาได้ก่อน

แม้ว่าปัจจุบัน เราจะยังไม่มีวิธีการตรวจวินิจฉัยโรคมะเร็งปอดแบบง่าย หรือวิธีตรวจมะเร็งปอดด้วยตัวเองเหมือนการตรวจมะเร็งเต้านม แต่เราก็มีเทคโนโลยีใหม่ ๆ ที่สามารถช่วยตรวจคัดกรองได้ เช่น การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์แบบใช้ปริมาณรังสีต่ำ และการตรวจคัดกรองนี้เอง ที่ช่วยให้แพทย์สามารถตรวจวินิจฉัยพบโรค และทำการรักษาได้ตั้งแต่เนิ่น ๆ

 

บทความโดย : นพ.เฉลิมพลรัตนอุดมวรรณา, รพ.พิษณุเวช,ต.ค.66

ข้อมูล ณ ต.ค.66